Wybitny gitarzysta i współzałożyciel Sonic Youth – Lee Ranaldo, Laraaji, czyli jeden z najbardziej wpływowych twórców ambientu oraz Yonatan Gat – muzyk i producent, jak nikt inny łączący punk, improwizację, muzykę świata oraz awangardę, będą bohaterami i kuratorami specjalnych koncertów towarzyszących prezentacji wytwórni Stone Tapes podczas tegorocznej edycji festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia, który odbędzie się w Lublinie w dniach 3-6 lipca. To 18. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 12. w ramach Wschodu Kultury, czyli projektu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez 3 miasta wschodniej Polski – Lublin, Białystok i Rzeszów.
Każdego roku istotne miejsce w programie Innych Brzmień zajmuje wyjątkowa wytwórnia muzyczna, która stanowi pretekst do opowieści o wydawaniu muzyki w różnych częściach świata, pozwala zderzać ze sobą zarówno odmienne modele biznesowe jak i podejścia do dźwięku, ale też pokazuje jak konteksty kulturowe determinują procesy wydawnicze. Domeną wytwórni niezależnych, które w naszej opinii są najbardziej interesujące, zazwyczaj bywa koncentracja na konkretnych gatunkach muzycznych albo fokus terytorialny, który daje szansę uchwycenia specyfiki czasu i miejsca. Takim nowojorskim barometrem, który aktualnie gromadzi wokół siebie postaci kultowe dla światowej alternatywy ostatniego pięćdziesięciolecia jest oficyna Stone Tapes, z którą spotkamy się w lipcu w Lublinie.
Stone Tapes
Stone Tapes to nowojorska niezależna wytwórnia muzyczna założona w 2022 roku i dowodzona od początku przez Yonatana Gata – gitarzystę, kompozytora i producenta znanego m.in. z kultowego trio Monotonix czy projektu Medicine Singers. Oficyna rozpoczęła swoją działalność jako sub-label słynnego Joyful Noise Recordings, w którym również udziela się Gat. Wytwórnia z Indianapolis wydaje takich tuzów jak choćby CocoRosie, Deerhoof, David Yow czy Tropical Fuck Strom, a więc ścisłą czołówkę światowej alternatywy. Wracając zaś do samego Stone Tapes, nowojorczykom udało się w ciągu kilku lat nie tylko wydać serię znakomitych albumów, ale też zgromadzić kolektyw wyjątkowych artystów. Dziś w Stone Tapes wydają m.in. Lee Ranaldo (współzałożyciel Sonic Youth), Laraaji, Maalem Hassan Ben Jafaar czy Mamady Kouyate. Co istotne, poszukiwania artystyczne wydawnictwa w równym stopniu skupiają się na brzmieniach alternatywnych, jak i na oryginalnej muzyce etnicznej z różnych kręgów kulturowych. Dzięki temu, katalog labelu zawiera pełen przekrój stylistyczny – począwszy od gitarowych hałasów, poprzez północnoafrykański futuryzm oraz brzmienia z rejonu Sahary, niszową, ambitną elektronikę, aż po muzykę rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej.
Lubelska prezentacja wytwórni obejmie trzy niezwykłe koncerty, kuratorowane i przygotowane przez trzech wyjątkowych artystów. Będą to kolejno – Laraaji, Lee Ranaldo i Yonatan Gat, z których każdy ma własne, autorskie podejście do muzyki i dźwięku, co stanie się tematem ich dedykowanych festiwalowi specjalnych koncertów.
W ramach prezentacji labelu w Lublinie odbędzie się również spotkanie na temat nowojorskiej sceny niezależnej z Yonatanem Gatem oraz muzykami działającymi w ramach Stone Tapes.
Laraaji – multiinstrumentalista, kompozytor, znakomity pianista i improwizator, znany również z wykorzystywania tradycyjnych instrumentów jak np. cytra czy mbira. Na równi zafascynowany kulturą i mistycyzmem wschodu, jak i współczesnym ambientem. Jedną z jego sztandarowych prac jest właśnie album “Ambient 3. Day of Radiance”, wydany przez Briana Eno w jego legendarnej serii “Ambient”. W latach 70. XX wieku Laraaji zasłynął też dzięki swoim ulicznym występom w różnych częściach Nowego Jorku, co zapisało się już na stałe w historii jako jedna z muzycznych legend miasta. W roku 2023 magazyn Pitchfork wskazał go jako jedną z najważniejszych postaci z kręgu muzyki new age i ambient. Jego koncerty to prawdziwa dźwiękowa podróż, nierzadko przypominająca wręcz medytację. Dodatkowo, w ramach artystycznych kooperacji wewnątrz wytwórni Stone Tapes, artysta udziela się m.in. jako członek grupy Medicine Singers.
Lee Ranaldo – postać absolutnie ikoniczna na amerykańskiej scenie niezależnej. Gitarzysta, wokalista, autor piosenek, jeden z liderów kontrkulturowych nurtów muzycznych ostatnich 50 lat, takich jak choćby rock alternatywny, eksperymentalna awangarda, no wave czy noise. Współzałożyciel fundamentalnej dla historii muzyki grupy Sonic Youth.
W 2004 r. magazyn Rolling Stone umieścił go na 33. miejscu listy „Największych gitarzystów wszech czasów”, a następnie w maju 2012 r. kultowy Spin opublikował listę 100 najlepszych gitarzystów, gdzie Ranaldo wraz ze swoim kolegą z zespołu Sonic Youth Thurstonem Moore’em znaleźli się na 1. miejscu.
Lee Ranaldo to człowiek wielu talentów, a każdy z jego koncertów, czy to solowy, czy z grupą innych muzyków, to zawsze wielkie przeżycie. Poza mistrzowskim opanowaniem gitary artystę fascynuje też świat sztuki współczesnej, wykorzystanie multimediów czy field recording.
Yonatan Gat – wirtuoz gitary i jeden z topowych artystów nowojorskiej sceny awangardowej. Fani alternatywy znają go przede wszystkim z kultowego tria Monotonix, które porwało świat swoimi żywiołowymi, szalonymi koncertami. Na stałe współpracuje również z muzykami z tak znanych formacji jak choćby Sonic Youth, Swans czy Godspeed You Black Emperor, ale też mistrzami muzyki etnicznej jak Maalem Hassan Ben Jaafar czy Mamady Kouyate. Yonatan Gat, poza komponowaniem i graniem swojej muzyki, jest też aktywnie zaangażowany w wydawanie innych twórców. W tym celu powołał do życia własny label – Stone Tapes, który szeroko prezentujemy podczas tegorocznych Innych Brzmień.
Kogo jeszcze usłyszymy na Innych Brzmieniach?
To już kolejni artyści, którzy dołączyli do programu festiwalu. Wcześniej organizatorzy Innych Brzmień ogłosili, że w Lublinie wystąpią także:
- Voivod – legendarna metalowa grupa z Kanady, grająca nieprzerwanie od 1982 roku. Voivod zajmuje ważne miejsce w historii światowego thrash metalu. Prawdziwy przełom przyszedł jednak kilka lat później, kiedy artyści zrobili zwrot w stronę metalu progresywnego, stając się jednym z najważniejszych zespołów w historii tego gatunku.
- The EX – pochodząca z Niderlandów ikona europejskiej kontrkultury i jeden z czołowych, punkowych kolektywów w dziejach muzyki alternatywnej.
- A Place to Bury Strangers – słynne amerykańskie trio grające alternatywnego rocka z elementami noise, shoegaze, post punka czy też free improv.
- The Messthetics & James Brandon Lewis – instrumentalne trio z USA, powołane do życia przez muzyków legendarnej formacji Fugazi, które tym razem zaprosiło do współpracy znakomitego saksofonistę i kompozytora Jamesa Brandona Lewisa.
- PETBRICK – niesamowity duet tworzony przez Wayne’a Adamsa, szefa londyńskiego Bear Bites Horse Recording Studio oraz Iggora Cavalerę, czyli kultowego perkusistę, znanego choćby z Sepultury czy Cavalera Conspiracy.
- Maria W. Horn – pochodząca ze Szwecji artystka i kompozytorka, dla której dźwięk jest punktem centralnym twórczych poszukiwań.
- Butch Kassidy – post-rockowa załoga z Londynu będącą jedną z największych europejskich nadziei na scenie mocnej muzyki gitarowej.
- Zamilska – polska artystka i producentka poruszająca się na gruncie szeroko rozumianej muzyki elektronicznej.
- Raphael Rogiński & Iztok Koren – duet stworzony przez doświadczonych artystów, których łączy odwaga w poszukiwaniu kolejnych muzycznych wyzwań, techniczna biegłość w opanowaniu instrumentów oraz fenomenalna wyobraźnia twórcza.
- Ivo Shandor & The Gozer Worshipers – nowa trójmiejska formacja, która porusza się swobodnie zarówno na styku jazzu i improwizacji, gitarowego hałasu, jak i psychodelicznego transu.
- Mitsune – absolutnie wybuchowa mieszanka japońskiego folku zmiksowanego z europejskim punkiem, muzyką psychodeliczną, brzmieniami krautrocka, klasycznymi filmowymi soundtrackami, a nawet muzyką obrzędową.
- MaidaVale – pochodząca ze Szwecji grupa założona w 2016 roku przez cztery dziewczyny, których niepowtarzalny styl to wypadkowa psychodeli, indie rocka, transowego groove’u i wpadających w ucho melodii.
- Emmeluth’s Amoeba – duńsko-norweski kwartet instrumentalny, łączący w sobie wszystko to, co najlepsze w skandynawskim podejściu do jazzu i muzyki improwizowanej.
Podczas tegorocznej edycji publiczność pozna również efekty współpracy organizatorów z Cryptic Glasgow i szkockim festiwalem Sonica realizowanej w ramach UK/Poland Season 2025. W ramach prezentacji w Lublinie zobaczymy następujące projekty:
- Ela Orleans – mieszkająca w Glasgow i Paryżu polska kompozytorka i artystka audiowizualna. W Lublinie zaprezentuje jeden ze swoich czołowych projektów – słynny Night Voyager oparty muzycznie na brzmieniu syntezatora, thereminu, skrzypiec i wokalu, którym towarzyszą archiwalne nagrania NASA z misji księżycowej Apollo z 1969 roku.
- Dopey Monkey i goście – szkocki zespół stworzony przez Martina Lee Thomsona (eufonium) i Danielle Price (tuba). Muzycznie oscyluje on pomiędzy funky, jazzem i muzyką eksperymentalną a folkiem i klasyką. Na potrzeby festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia oraz sezonu artystycznego UK/Poland 2025, Dopey Monkey powołał do życia specjalny projekt z lubelskimi artystkami z grupy Zielona Girlanda oraz multiinstrumentalistą Tomaszem Graczykiem.
- Sing the Gloaming – instalacja wizualno-dźwiękowa, której autorami są profesor Simon Kirby i artyści/muzycy Tommy Perman i Rob St. John. Punktem wyjścia do tego niesamowitego projektu jest słowo „ghlei” – pradawny wyraz, używany już 5000 lat temu, oznaczający światło. Podczas festiwalu, można będzie też wysłuchać prezentacji na temat procesu twórczego, którą wygłosi Rob St. John.
O festiwalu Inne Brzmienia
Każdego roku festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia zaprasza w muzyczną podróż do krainy dźwięków, które wymykają się schematom, zachęca do odkrywania artystów i artystek, którzy przesuwają granice gatunków, mówią o ważnych sprawach albo po prostu – dostarczają widowni emocji i doświadczeń, które zostają w głowie i ciele na długo po wybrzmieniu ostatniego akordu.
W świecie, gdzie festiwale muzyczne często stają się zakładnikami wskaźników popularności i prezentacji jednorocznych gwiazd, Inne Brzmienia to przestrzeń dla poszukiwaczy i poszukiwaczek, dla tych, którzy pragną autentycznych wrażeń i muzycznych olśnień. To bezpieczna przystań dla osób kochających muzykę i okazja do spotkań z artystami i artystkami z całego świata, dla których muzyka jest ważną formą wypowiedzi.
To 18. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 12. w ramach Wschodu Kultury, czyli projektu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez 3 miasta wschodniej Polski – Lublin, Białystok i Rzeszów.
Wstęp na festiwal niezmiennie jest bezpłatny, a kolejne ogłoszenia już niebawem!
Więcej informacji na temat festiwalu można znaleźć na: www.innebrzmienia.eu oraz https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/wschod-kultury
Wschód Kultury – Inne Brzmienia
3–6 lipca 2025
Lublin, Błonia pod Zamkiem
Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Organizatorzy festiwalu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Miasto Lublin, Warsztaty Kultury w Lublinie.
Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia działa na rzecz równości płci w branży muzycznej w sieci Keychange.