Wieczność narodziła się na wsi | wystawa
| “Copilo, pune-ţi mânile pe genunchii mei. Eu cred că veşnicia s-a născut la sat Aici orice gând e mai încet, şi inima-ţi zvâcneşte mai rar, ca şi cum nu ţi-ar bate în piept, ci adânc în pământ undeva.” (fragment din „Sufletul satului” de Lucian Blaga) | „Połóż dłonie na moich kolanach, dziecię wierzę, że wieczność narodziła się na wsi wszelka myśl zdaje się tu być powolniejsza i bicie serca spowalnia jak gdyby pierś nie była jego źródłem lecz miejsce gdzieś głębiej w ziemi” (fragment „Ducha wsi” autorstwa Luciana Blagi, polskie tłumaczenie: Katarzyna Muszyńska) |
Opis
Wystawa „Wieczność narodziła się na wsi” przedstawia Mołdawskie Archiwum Fotograficzne autorstwa Zaharii Cușnira (1912-1993). Zbiór zdjęć to narracja o wiejskim życiu: zmieniających się porach roku, ważnych wydarzeniach, rutynie zajęć i różnych emocjach, zalanych i schowanych pod czarnoziemem mołdawskich wiosek, zbłąkanych w przytulnych dolinach.
Zapraszamy do wysłuchania brzmienia nieśmiałego chichotu panny młodej, doświadczenia rodzinnej jedności czczonej przy czerwonym domowym winie i cierpienia całej wsi zatopionego w słonym zapachu chleba i smaku łez w czasie pogrzebów. Posłuchajcie myśli dzieci urodzonych w tamtym czasie i poczujcie chrupkość suchych patyków z gałęzi z zeszłych lat, po których wszyscy oni stąpali. Wszystkie te życia i mgnienia oczu będą od teraz lśniły bez końca, obramowane przez ich wiejską alma mater
Informacje praktyczne
Kiedy: sierpień 2020, codziennie bez ograniczeń godzinowych – wystawa plenerowa
Gdzie: Zaułek Hartwigów w Lublinie
Wstęp wolny
O Autorze:
Zaharia Cuşnir to najmłodsze z szesnaściorga dzieci rodziny pochodzącej z wioski Rosietici w rejonie Soroca, Mołdawia (wówczas Besarabia). Ukończył szkołę podstawową w sąsiedniej wiosce Rogojeni, a następnie uczył się w liceum pedagogicznym w Iasi w Rumunii. Od 1945 r., kiedy Związek Radziecki ustanowił granicę na rzece Prut, przez rok był nauczycielem, po czym został zwolniony i pracował fizycznie w kołchozie. Fotografii nauczył się od swojego krewnego, który był lokalnym fotografem dla okolicznych wiosek: Casunca, Rogojeni, Tsira, Ghindesti, Rosietici oraz Cenusa.
Zaharia Cuşnir zdjęcia zaczął robić około 1955 roku. Potrafił uchwycić wyjątkowość każdego fotografowanego człowieka. Do 1970 roku pozostawił niemal 400 negatywów przedstawiających sceny z życia mieszkańców wsi. Negatywy te są świadectwem ludzkiej rutyny i szczęścia, a także obciążeń, jakie niosły ze sobą minione lata. Zaharia wydobywał prostotę i piękno wiejskiego życia, przyrody, tradycji, która już nie istnieje.
Kiedy w 1993 roku Zaharia Cuşnir zmarł, w walizce na strychu, w jego pustym już domu, nadal znajdowały się negatywy. Wiosną 2016 r. Victor Galusca, student Wydziału Filmowego z Kiszyniowa przyjechał do wioski kręcić swój film dyplomowy o zniszczonych i opuszczonych domach. W domu Zaharii odnalazł negatywy. Za zgodą mieszkającej w wiosce córki Zaharii, wraz ze swoim nauczycielem fotografii Nicolae Pojogą oraz Nadejdą Cervinscaia, rozpoczął porządkowanie, indeksowanie, a następnie popularyzację zbioru. Archiwum fotograficzne zostało w pełni zdigitalizowane, a zespół w rozbudowanym składzie kontynuuje pracę nad książkami i wystawami, aby rzucić światło na fascynujące dzieła sztuki tego pasjonata.
Więcej na: zaharia.md oraz facebook.com/cusnirzaharia